Ένα βιβλίο του Stephen baxter
Εκδόσεις η Άγνωστη Καντάθ
Σελίδες 270
ISBN 960-8112-00-1
Ένα διαστημόπλοιο από τη Γη περνά κατά λάθος μέσα από μια τρύπα στο χωροχρόνο και βγαίνει σ’ ένα σύμπαν όπου η δύναμη της βαρύτητας είναι ένα δισεκατομμύριο φορές ισχυρότερη από αυτήν της Γης. Με κάποιο τρόπο το πλήρωμα επιζεί, βοηθούμενο από το γεγονός ότι το σκάφος ξεβράζεται σε ένα νεφέλωμα, το οποίο περιβάλλει μια «μαύρη τρύπα». Αυτό το νεφέλωμα λειτούργεί ως ατμόσφαιρα, μέσα στην οποία τα μέλη του πληρώματος μπορούν να αναπνεύσουν.
Μισή χιλιετία αργότερα, οι απόγονοί τους εξακολουθούν να αγωνίζονται για επιβίωση, χωρισμένοι σε δύο φατρίες. Οι μεταλλωρύχοι ζουν στη Ζώνη, έναν ταραχώδη δακτύλιο κατοικιών που περιφέρεται γύρω από τον πυρήνα ενός νεκρού αστεριού, από το οποίο εξορύσσουν πρώτες ύλες. Αυτές τις ανταλλάσσουν με τους κατοίκους της «Σχεδίας» παίρνοντας τρόφιμα. Η Σχεδία είναι μια κατασκευή η οποία χτίστηκε από τα συντρίμμια του προαναφερθέντος σκάφους. Εκεί μια μικρή ομάδα επιστημόνων διατηρεί την αρχαία γνώση που καθιστά δυνατή την επιβίωση.
Από την αρχή υφέρπει ένα μυστήριο. Η ατμόσφαιρα και τα ερωτηματικά πίσω από τις αιτίες των γεγονότων συντείνουν στο ότι υπάρχει μια δεύτερη ανάγνωση πίσω από τα προφανή.
Αυτό που κάνει συναρπαστικό το βιβλίο του Baxter είναι η πρωτοτυπία του κόσμου του, η οποία δεν έγκειται στα στοιχεία μιας φουτουριστικής αρχιτεκτονικής ενός εξωγήινου πολιτισμού ή στις περιγραφές ενός φαντασιακού αλλόκοσμου περιβάλλοντος το οποίο ξαφνικά «φύτρωσε» κάπου. Η ανάγνωση σταδιακά οδηγεί σε μια εμβύθησης σε ένα μοναδικό αλλόκοτο, αλλά συνάμα δυνητικά υπαρκτό περιβάλλον, το οποίο προκύπτει από έναν δημιουργικό συνδυασμό της παλέτας των φυσικών νόμων. Ο Baxter συνθέτει τη συμφωνία μιας άλλης ζωής ανακατεύοντας και μοιράζοντας την τράπουλα του «Θεού» με την οποία θα παιχτεί ένα απρόβλεπτο παιχνίδι επιβίωσης.
Η περιπλάνηση των ηρώων στον κόσμο του βιβλίου μοιάζει με την εξερεύνηση μιας παιδικής χαράς στην οποία στην αρχή δεν ξέρεις ούτε τι παιχνίδια θα συναντήσεις ούτε πως θα παίξεις …. Καθώς αρχίζουν να ξεδιπλώνονται οι χαρακτήρες και οι μεταξύ τους δυναμικές, σταδιακά αποκαλύπτονται οι πολιτικές προεκτάσεις και οι συσχετισμοί των εξουσιαστικών μηχανισμών ανάμεσα στις φατρίες και τα μέλη τους.
Η κοινωνική διαστρωμάτωση του νεφελώματος γίνεται ορατή μέσα από την υλική πραγματικότητα τους και την πρόκληση αισθημάτων έκπληξης και θαυμασμού στις κατώτερες τάξεις για αντικείμενα και υπηρεσίες που αποτελούν μια αδιάφορη ασυναίσθητη καθημερινότητα για τις ανώτερες. Οι διάλογοι έχουν συχνά μια χροιά που προδίδει την ιεραρχία και την ταξικότητα που σκιαγραφεί ένα σύστημα με κάστες.
Σε αρκετά σημεία ο Baxter λειτουργεί σαν δάσκαλος. Οριοθετεί το πλαίσιο λειτουργίας του επιστήμονα στη δεοντολογική και ηθική του διάσταση και καταδεικνύει την τάση ορισμένων επιστημόνων, οι οποίοι δυσκολευόμενοι να τιθασεύσουν τις γνωστικές προκαταλήψεις που είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη φύση, αποκλίνουν από την αυστηρή ουδετερότητα και αντικειμενικότητα που θα πρέπει να διέπει την επιστήμη τους. Μέσα από την αφήγησή του φωτίζει τη διαδρομή από την εικασία μέχρι την πειραματική επιβεβαίωση και την εγγενή αβεβαιότητα που εμπεριέχουν τα επιστημονικά μοντέλα, τα οποία παραμένουν ανοικτά σε μια συχνά ατέρμονη επαναληπτική διαδικασία εμπλουτισμού και βελτίωσης.
Προτείνω να μην πτοηθείτε, επειδή κόσμος που δημιούργησε ο Baxter λειτουργεί εντελώς διαφορετικά από ότι έχουμε βιώσει εμείς ως τώρα στον πλανήτη μας. Μέχρι να καταλάβετε την τοπολογία του νεφελώματος και τους νόμους της φυσικής που το διέπουν είναι αναμενόμενο να γεννηθούν πολλά ερωτηματικά ή να δυσκολευτείτε να αντιληφθείτε πως λειτουργεί αυτός ο κόσμος. Η συναρπαστική συνέχεια όμως θα σάς αποζημιώσει! Η «Σχεδία» είναι το πρώτο από τη σειρά 17 βιβλίων Xylee στην οποία κατόπιν εμφανίζονται εξωγήινοι. Μπορείτε όμως και να το διαβάσετε ως αυτοτελές μυθιστόρημα. Προτείνεται κυρίως για την πρωτοτυπία του κόσμου του.
