Όταν άκουσα πρώτη φορά για την «Κίρκη» της Madeline Miller η πρώτη μου αντίδραση ήταν, «τι νόημα έχει να διαβάσει ένας Έλληνας, ένα μυθιστόρημα που στηρίζεται στην Ελληνική Μυθολογία και μάλιστα η πρωταγωνίστρια του αναφέρεται στην Οδύσσεια, την οποία πια την έχουμε μάθει σχεδόν απέξω». Όμως το βιβλίο είχε εξαιρετικές κριτικές και είπα να του δώσω μια ευκαιρία.
Από τις πρώτες κιόλας σελίδες αναδύθηκε μια συγγραφική ποιότητα. Η Κίρκη είναι ένας χαρακτήρας, ο οποίος δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Οδύσσεια. Η Miller την παίρνει, της δίνει «σάρκα και οστά» και την βάζει να μας πει την ιστορία της, εξερευνώντας τον ψυχισμό της. Οι φιλοδοξίες, τα πάθη, οι αγωνίες, οι ευαισθησίες, οι μεταμέλειες, διηγούνται μια ιστορία από την πλευρά μιας κατώτερης θεάς, αρχικά έρμαιο της μοίρας, της καταγωγής και της πατριαρχίας η οποία μέσα από τις εμπειρίες και τα λάθη της καταφέρνει να ενδυναμωθεί και να χτίσει αυτοσεβασμό.
Η αφήγηση συνδέει τις αρχέτυπες ηθικές αξίες της Αρχαιότητας με την εξέλιξη τους στο σημερινό πανανθρώπινο πολιτισμό. Πρόσωπα και συμβάντα από την Ελληνική μυθολογία συνενώνονται στην ιστορία της Κίρκης, έξυπνα και αρμονικά σαν να ήταν πάντα εκεί. Οι χαρακτήρες τους εξερευνώνται σε μεγαλύτερο βάθος από ότι μια απλή σχολική μυθολογική αναφορά και οι πράξεις τους έχουν τραγικές αλυσιδωτές αντιδράσεις όπως ορίζουν οι Μοίρες. Ο τρόπος που παρουσιάζονται άντρες και γυναίκες μέσα από τους διαλόγους και τις συνέπειες των πράξεων τους είναι τέτοιος που τους τοποθετεί στο πλαίσιο της εποχής τους, όμως ταυτόχρονα αμφισβητεί με λεπτότητα την πατριαρχία.
Η ανάγνωση της Κίρκης μετασχηματίζει τον Ομηρικό λόγο (διατηρώντας τη λογική του) σε σύγχρονη αφηγηματική φόρμα και αναπαριστά τον αρχαιοελληνικό κόσμο με σεβασμό, γνώση, πιστότητα και περιγραφική λιτότητα η οποία όμως κάθε άλλο παρά φτωχή είναι. Η Miller καταφέρνει να δώσει έναν δραματικό τόνο χωρίς να καταφεύγει σε φθηνές υπερβολές, αφήνοντας τις πράξεις των ηρώων της να μας κάνουν να τους κατανοήσουμε και να τους συμπαθήσουμε.
Για μένα ήταν ένα απολαυστικό ανάγνωσμα, το οποίο με συγκίνησε σε αρκετά σημεία και με άφησε άφωνο με κάποιες ατάκες. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα και σπεύδω να διαβάσω και άλλα της βιβλία.
