DNA, τέχνη και περιβάλλον. Ο ελεύθερος χρόνος είναι ζωτική ανάγκη

Το ένστικτο των ανθρώπων συμπεριλαμβάνει την επιθετικότητα, σαν οπλο και έκφραση του φόβου τους στον αγώνα για επιβίωση. Αυτήν την περιορίζει σε πρώτο επίπεδο η μεγαλύτερη ανάγκη για συνεργασία με τους άλλους ανθρώπους πάλι με σκοπό την επιβίωση. Οι άνθρωποι συμφώνησαν στην αρχή κάποιους άγραφους κανόνες για να ρυθμίσουν αυτή τη σχέση. Η αρετή και η ηθική είναι άρρηκτες προϋποθεσεις για τη διατήρηση της συνεργασίας.

Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι σχημάτιζαν μεγαλύτερες κοινωνίες με πιο πολύπλοκες σχέσεις οι κανόνες αυτοί έγιναν πρωτα προφορικοί και κατόπιν γραπτοί με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Κώδικα του Χαμουραμπί στην αρχαία Βαβυλώνα και ονομάστηκαν νόμοι. Αυτοί οι κανόνες ιστορικά περιελάμβαναν αναπόφευκτα και την τιμωρία αυτού που τους παρέβαινε.

Παράλληλα ο άνθρωπος άρχισε να εξερευνά τη σχέση του με τον εαυτό του και το περιβάλλον μέσα από τη ανάπτυξη της επιστήμης της φιλοσοφίας και της τέχνης. Αποκτώντας γνώση και στοχασμό και εξαλείφοντας τους περισσότερους φόβους του για επιβίωση άρχισε να νιώθει μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και κατανόηση της αξίας της ζωής και της φύσης πέρα από εκείνον. Αυτό ονομάστηκε πολιτισμός.

Βέβαια στο DNA του ανθρώπου παραμένουν τα γονίδια που τον κανουν φοβισμένο και επιθετικό. Η εξέλιξη χρειάζεται εκατομμύρια χρόνια για να τα λειάνει και δεν ξέρουμε αν θα συμβεί κιόλας. Την ίδια στιγμή ο ρυθμός των κοινωνικών αλλαγών που συντελείται από την επιστήμη και την τεχνολογία είναι απίστευτα γρηγορότερος.

Όμως στον ανθρώπινο εγκέφαλο το λογισμικό μπορεί να αλλάζει το υλικό. Στην ουσία υλικό και λογισμικό είναι πεπλεγμένα. Σε ένα βαθμό γινόμαστε ότι στοχαζόμαστε και ότι κάνουμε. Για αυτό και η παραγωγή και κατανάλωση πολιτισμού είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση του εαυτού μας και της σχέσης μας με την κοινωνία και το περιβάλλον.

Για να το πετύχουν αυτό οι κοινωνίες χρειάζεται να εξασφαλίζουν στους πολίτες τους συνθήκες για να ανθίζει ο πολιτισμός. Υγεία, παιδεία, εργασία, ασφάλεια και αρκετό ελεύθερο χρόνο.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων σήμερα εργάζεται ασταμάτητα χωρίς να μπορεί να εξασφαλίσει τα στοιχειώδη. Και αυτό αν έχει δουλειά. Την ίδια στιγμή το 1% δεν προλαβαίνει να καταναλώσει σε 100 ζωές ότι έχει. Αυτό το μοντέλο είναι επόμενο να γεννά τέρατα σε μεγάλες κλίμακες και να καταστρέφει τον πλανήτη. Είναι προφανώς μη βιώσιμο και με εσφαλμένη και καταστροφική αξιακή ιεράρχηση η οποία πρέπει να αναθεωρηθεί χθες

Σχετικά άρθρα

Κίρκη

Όταν άκουσα πρώτη φορά για την «Κίρκη» της Madeline Miller η πρώτη μου αντίδραση ήταν, «τι νόημα έχει να διαβάσει ένας Έλληνας, ένα μυθιστόρημα που στηρίζεται στην Ελληνική Μυθολογία και μάλιστα η πρωταγωνίστρια του αναφέρεται στην Οδύσσεια, την οποία πια την έχουμε μάθει σχεδόν απέξω». Όμως το βιβλίο είχε εξαιρετικές κριτικές και είπα να του δώσω μια ευκαιρία.

Αύγουστος

Ο Williams αποποιείται την ιστορική ακρίβεια για να μπορέσει να διηγηθεί τη ζωή του Οκταβιανού Αύγουστου, με τρόπο που προσδίδει λογοτεχνική ποιότητα στο βιβλίο του. Ο «Αύγουστος» είναι γραμμένος ως μια σειρά από επιστολές οι οποίες ανταλλάσσονται ανάμεσα σε περισσότερο ή λιγότερο πρόσωπα που σχετίζονται με την ιστορία.

Το πρόβλημα Σπινόζα

Ένας σχολιασμός της επιρροής του ο Μπαρούχ Σπινόζα στη δυτική φιλοσοφία. Ο Γιαλομ ξεκινά το βιβλίο του εξηγώντας το πλαίσιο και την ιστορική περίοδο στην οποία έζησε ο Σπινόζα, καθώς και την επιρροή του κοινωνικού, πολιτικού και θρησκευτικού περιβάλλοντος στη ζωή του.

Σχεδία

Αυτό που κάνει συναρπαστικό το βιβλίο του Baxter είναι η πρωτοτυπία του κόσμου του, η οποία δεν έγκειται στα στοιχεία μιας φουτουριστικής αρχιτεκτονικής ενός εξωγήινου πολιτισμού ή τις περιγραφές ενός φαντασιακού αλλόκοσμου περιβάλλοντος το οποίο ξαφνικά «φύτρωσε» κάπου. Η ανάγνωση σταδιακά οδηγεί σε μια εμβύθησης σε ένα μοναδικό αλλόκοτο, αλλά συνάμα δυνητικά υπαρκτό περιβάλλον, το οποίο προκύπτει από έναν δημιουργικό συνδυασμό της παλέτας των φυσικών νόμων. Ο Baxter συνθέτει τη συμφωνία μιας άλλης ζωής ανακατεύοντας και μοιράζοντας την τράπουλα του «Θεού» με την οποία θα παιχτεί ένα απρόβλεπτο παιχνίδι επιβίωσης.

Wednesday

Η τυραννία του κοιωνικοιδεολογικού κατεστημένου είναι η φυλακή της ψυχής του σκεπτόμενου έφηβου. Η κοινωνική πίεση (συνομήλικων και ενήλικων) για να υποκύψεις στην ομογενοποίηση, μαζί με την επιθυμία του ανήκειν από τη μια και το πλέγμα των προσωπικών αξιών μαζί με την έμφυτη εφηβική τάση για αμφισβήτηση από την άλλη, δημιουργούν μια τρομακτική διελκυστίνδα για το νεανικό μυαλό.
Προηγούμενο άρθρο
Επόμενο άρθρο